Изохоралық процесс. Көлем тұрақты болғанда термодинамикалық жүйе күйінің өзгеру процесін изохоралық деп атайды.
Күй теңдеуінен pV= газдьң көлемі өзгермеген кездегі кез келген күйінде газ қысымының температураға қатысы тұрақты болатыны шығады:
pV=const болғанда,
Егер газ көлемі өзгермесе массасы берілген газ ушін қысымның температураға қатысы тұрақты болады.
Бұл газ заңын 1787 жылы француз физигі Ж. Шарль (1746-1823)ашқан және сондықтан ол Шарль заңы деп аталады. pV=const болғанда,теңдеуіне сәйкес көлем тұрақты болғанда газ қысымы
температураға сызықтық тәуелді болады, яғни:
p=const T.
Бұл тәуелділік графикте түзумен кескінделеді де, ол изохора деп аталады (3-сурет). Түрлі көлемге түрліше изохора сәйкес келеды. Температура тұрақты болғанда, Бойль — Мариотт заңына сәйкес, газ көлемі ұлғайғанда оның қысымы азаяды. Сондықтан ұлкен V2 көлемге сәйкес келетін изохора, кіші V1 көлемге сәйкес келетін изохорадан төмен жатады. p=const T тендеуге сәйкес барлық изохоралар Т = 0 нүктесінен басталады. Демек, абсолют нөлде идеал газдың қысымы нөлге тең.
Кез келген жабық ыдыстағы немесе электр шамындағы газды қыздырғандағы газ қысымының ұлғаюы изохоралық процесс болып табылады. Изохоралық процесс көлемі тұрақты газ термометрлерінде пайдаланылады.
